ผลิตภัณฑ์ร่วมและและผลิตภัณฑ์พลอยได้ คืออะไร

[namonchanok]

ในเรื่องของการบัญชีต้นทุน การผลิตสินค้าต่าง ๆ จะต้องมีการคิดต้นทุนการผลิตของสินค้า แต่ถ้าหากในการผลิตสินค้านั้นไม่ได้ทำให้มีสินค้าออกมาแค่ชนิดเดียวและอาจจะมีสินค้าชนิดอื่นเพิ่มขึ้นมาอีก ทั้ง 2 อย่างนี้เรียกว่าอะไรและมีที่มาอย่างไรไปดูกันค่ะ

การผลิตสินค้าโดยที่มีปัจจัยการผลิตและกระบวนการผลิตเดียวกัน เมื่อถึงจุดแยกตัว จะเกิดผลิตภัณฑ์ร่วมออกมา คือการเกิดผลิตภัณฑ์มากกว่า 1 อย่าง เรียกว่า ผลิตภัณฑ์ร่วม โดยบางผลิตภัณฑ์สามารถขายได้เลย ณ จุดแยกตัว หรือนำไปผลิตต่อหรือแปรรูปเพื่อให้เกิดมูลค่าเพิ่มขึ้นก็ได้ โดยเมื่อถึงจุดแยกการผลิตนั้น จะเกิดต้นทุนแยกขึ้นมา ตัวอย่างเช่น
ปัจจัยการผลิต
คือ DM+DL+OH ผลิตออกมาได้ ผลิตภัณฑ์ A และ ผลิตภัณฑ์ B
ผลิตภัณฑ์ A สามารถขายได้เลย
ส่วนผลิตภัณฑ์ B นำไปผลิตต่อเป็น ผลิตภัณฑ์ C ตรงจุดแยกระหว่างผลิตภัณฑ์ B และ C จะทำให้เกิดต้นทุนแยก
และในการผลิตสินค้านั้น โดยทั่วไปแล้วทุกกิจการจะมีผลิตภัณฑ์หลักของกิจการ โดยผลิตภัณฑ์พลอยได้เกิดขึ้นพร้อมกับผลิตภัณฑ์หลัก แต่มีมูลค่าและจำนวนน้อยกว่า สามารถนำไปขายได้ แต่ถ้าหากว่ามีจำนวนน้อยเกิดไปจะถือเป็นเศษซาก
โดยความแตกต่างของทั้ง 2 ผลิตภัณฑ์นี้ คือ
- ผลิตภัณฑ์ร่วม ถือเป็นผลิตภัณฑ์หลักของกิจการ มีราคาสูง
- ผลิตภัณฑ์พลอยได้ ไม่ถือเป็นผลิตภัณฑ์หลักของกิจการ มีราคาต่ำ
- ผลิตภัณฑ์ร่วมมีต้นทุนการผลิตคือ วัตถุดิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง และค่าใช้จ่ายในการผลิต
- ผลิตภัณฑ์พลอยได้ไม่มีต้นทุนการผลิต เนื่องจากผลิตภัณฑ์นั้นเกิดขึ้นพร้อมกับผลิตภัณฑ์หลัก

เท่านี้จะสามารถแยกผลิตภัณฑ์ที่เกิดขึ้นในกิจการได้แล้ว จากเดิมที่เคยคิดว่าผลิตภัณฑ์ทุกอย่างที่เกิดขึ้นจากการผลิตนั้นเป็นผลิตภัณฑ์หลักทั้งหมด แต่จริง ๆ แล้วมีทั้งผลิตภัณฑ์หลักและผลิตภัณฑ์รอง ทำให้การคิดต้นทุนการผลิตของสินค้า ไม่เกิดความสับสนค่ะ

อ้างอิง
การบัญชีต้นทุน 1
ต้นทุนร่วมผลิตภัณฑ์ร่วมและผลิตภัณฑ์พลอยได้
Joint Products – Meaning, Characteristics and Accounting