สัญญาเช่าซื้อเปรียบเสมือนไม้ลูกผสม มีลักษณะส่วนหนึ่งเหมือนสัญญาเช่า สามารถมาดูประเภทของสัญญาเช่า เช่น มีการชำระค่าเช่า กรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินยังไม่โอนไป ฯลฯ และมีลักษณะอีกส่วนหนึ่งเหมือนสัญญาซื้อขาย คือ เมื่อมีการชำระค่าเช่าครบถ้วน กรรมสิทธิ์จะตกเป็นของผู้เช่า ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 572 วรรคแรกบัญญัติ ว่า "อันว่าเช่าซื้อนั้น คือ สัญญาซึ่งเจ้าของเอาทรัพย์สินออกให้เช่า และให้คำมั่นว่าจะขายทรัพย์สินนั้น หรือว่าจะให้ทรัพย์สินนั้นตกเป็นสิทธิแก่ผู้เช่า โดยเงื่อนไขที่ผู้เช่าได้ใช้เงินเป็นจำนวนเท่านั้นเท่านี้คราว สัญญาเช่าซื้อนั้นถ้าไม่ทำเป็นหนังสือ ท่านว่าเป็นโมฆะ "

สัญญาเช่าซื้อ คือ? 

สัญญาเช่าซื้อคือสัญญาที่เจ้าของทรัพย์สินเอาทรัพย์สินของตนออกให้ผู้อื่นเช่าเพื่อใช้สอยหรือเพื่อให้ได้ประโยชน์และให้คำมั่นว่าจะขายทรัพย์นั้นหรือจะให้ทรัพย์สินที่เช่าตกเป็นสิทธิแก่ผู้เช่าซื้อเมื่อได้ใช้เงินจนครบตามที่ตกลงไว้โดยการชำระเป็นงวดๆจนครบตามข้อตกลง
          สัญญาเช่าซื้อมิใช่สัญญาซื้อขายผ่อนส่งแม้ว่าจะมีลักษณะคล้ายคลึงกันเรื่องชำระราคาเป็นงวดๆ ก็ตามเพราะการซื้อขายผ่อนส่งกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินเป็นของผู้ซื้อทันทีขณะทำสัญญาไม่ต้องรอให้ชำระราคาครบแต่ประการใดส่วนเรื่องสัญญาเช่าซื้อ เมื่อผู้เช่าบอกเลิกสัญญาบรรดาเงินที่ได้ชำระแล้วให้ริบเป็นเจ้าของทรัพย์สินและเจ้าของทรัพย์สินชอบที่จะกลับเข้าครอบครองทรัพย์สินที่เช่าได้

หลักเกณฑ์ที่สำคัญของสัญญาเช่าซื้อ คือ 

 1. ผู้ให้เช่าซื้อต้องเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ในทรัพย์ที่ใช้เช่า

 2. ผู้ให้เช่าซื้อนำทรัพย์ของตนให้ผู้เช่าไปใช้ประโยชน์

 3. ผู้ให้เช่าซื้อให้คำมั่นว่าจะขายทรัพย์สินแก่ผู้เช่าหรือให้ทรัพย์สินนั้นตกเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้เช่าซื้อ 

 4. ผู้เช่าจะต้องชำระค่าเช่าซื้อเป็นงวดๆเท่านั้นเท่านี้ จนครบตามที่ตกลงกัน 

 5. สัญญาเช่าซื้อนั้นถ้าไม่ทำเป็นหนังสือ ถือว่าเป็นโมฑะ

รูปแบบของสัญญาเช่าซื้อ

 สัญญาเช่าซื้อจะต้องทำเป็นหนังสือ ด้วยวาจาไม่ได้ มิฉะนั้นจะเป็นโมฆะ ทำให้ไม่มีผลตามกฏหมายที่จะผูกพัน ผู้เช่าซื้อกับผู้ให้เช่าซื้อได้ การทำสัญญาเป็นหนังสือนั้น จะทำกันเองก็ได้ ไม่จำเป็นต้องทำต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ จะพิมพ์หรือจะเขียนก็ย่อมได้ แต่สัญญานั้นจะต้องลงลายมือชื่อของผู้เช่าซื้อและผู้ให้เช่าซื้อ ทั้งสองฝ่ายหากมีลายมือชื่อของคู่สัญญาแต่เพียงฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง เอกสารนั้นไม่ใช่สัญญาเช่าซื้อ

สิทธิและหน้าที่ของคู่สัญญา

 1. ผู้เช่าซื้อมีสิทธิได้รับมอบทรัพย์สินที่เช่าซื้อในสภาพที่ปลอดจาก ความชำรุด บกพร่องหรือในสภาพอันซ่อมแซมดีแล้ว 

 2. ผู้เช่าซื้อมีสิทธิบอกเลิกสัญญาในเวลาใดก็ได้ด้วยการส่งมอบ ทรัพย์สินกลับคืนให้แก่ผู้ให้เช่าซื้อ

 3. ผู้เช่าซื้อผิดนัดไม่ชำระเงินสองคราวติดๆกันหรือกระทำผิดสัญญา ให้ตกเป็นของเจ้าของทรัพย์สิน

เพราะฉะนั้น ผู้เช่าซื้อต้องระมัดระวังการชำระเงินค่าเช่าซื้อในแต่งวดๆให้ดีโดยเฉพาะงวดสุดท้ายนั้นเอง เพราะอาจจะก่อให้เกิดการผิดสัญญาระหว่างกัน 

อ้างอิง

- สัญญาเช่าคืออะไร [ออนไลน์] นำเข้ามาจาก https://www.terrabkk.com/articles/48609

- การเช่าซื้อ คือ [ออนไลน์] นำเข้ามาจาก https://www.cpao.go.th